كۆڵەكەی ئاین بە قورئان ڕێنمویی دەكرێت و بە شمشێر سەر دەكەوێت( قِوامُ الدِين بِكِتاب يَهدي وَ بِسَيفَ يَنصُر وَكَفى بِرَبِكَ هادِياً وَ نَصِيرا )
جابیری كوری عبدالله خوای لێ ڕازی بێت بە دەستێكی قورئان (موصحەف) ەكەی هەڵگرتبو وە بە دەستەكەی دیكەشی شمشێر (سەیف) ێكی گرتبوو، وە دەیفەرموو: (أمَرَنا رسول الله صلى الله عليه وسلم أن نَضرب بهذا من عَدِلَ عن هذا). واتە: پێغەمبەری خوا (صلی الله علیە وسلم) فەرمانی پێ كردووین بەم شمشێرە (سەیف)ە بدەین لە ملی ئەو كەسەی كە لەم قورئانە لا بدات و سەرپێچی بكات)). من كتاب قواعد الملة و مقاصد الدين لشيخ الاسلام ابن تيمية (ص641) / باب (تفسير اية لقد أرسلنا رسلنا بالبينات).جابیر لە تەفسیری ئایەتی [ لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ] الحدید25 واتە: سوێند بێت ئێمە پێغەمبەر و نێردراوەكانمان نارد هەتا فەرمان بەچاكە و ڕێگری بكەن لە خراپە، وە هەروەها لەگەڵیشیاندا بە فریشتەكان (كیتاب) و (میزان) تەرازوی دادمان نارد، هەتا خەڵكی بە داد و عەدالەت بژین )). ئەمەی فەرموو.
شێخی ئیسلام ئیبن تەیمیە رەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرموێت:
(( …. (الكتاب) للعلماء والعباد، و (الميزان) للوزراء والكُتاب وأهل الديوان، و (الحديد) للأمراء والأجناد )). من كتاب الفتح المبين من قواعد الملة و مقاصد الدين لشيخ الاسلام ئيبن تيمية – باب الكتاب الهادي و الحديد الناصر – هم سلطان الحجة و سلطان السيف / صفحة 758 – 759.
واتە: پەرتوك (كیتاب) كە مەبەست پێی قورئانە بۆ زاناو لە خوا ترسەكان،وە (میزان) بۆ وەزیر و ئەهلی دیوان و مەشوەرە، وە (ئاسن)یش بۆ سوپاو كاربەدەستان )).
پاشان دەفەرموێت: (( فالمقصود من إرسال الرسول وإنزال الكتب أن یقوم الناس بالقسط فی حقوق الله، و حقوق خلقه )). واتە مەبەست لە رەوانە كردنی پێغەمبەران و ناردنی (كیتاب)، ئەوەیە كە خەڵكی هەڵسن بە دادگەری و عەدالەت لە مافەكانی خوای گەورە و مافی دروست كراوەكانی )). مجموعة الفتاوى لشيخ الاسلام ابن تيمية رحمه الله (ج28/ 263) كتاب الجهاد .
پاشان دەفەرموێت: (( فَمَن عَدِڵ عن الكتاب قَوم بالحدید، ولهذا كان قِوام الدین بالمصحف والسیف، وكان قِوام الناس بأهل الكتاب وأهل الحدید، كما قال من قال من السلف: صنفان إذا صَلحوا صَلحَ سائر الناس: الامرا‌ء والعلما‌ء )). مجموعة الفتاوى لشيخ الاسلام ابن تيمية رحمه الله (ج28/ 264) كتاب الجهاد .
واتە: واتە هەركەس ئەگەر لە كیتاب لایداو سەرپێچی كرد، ئەوە بە ئاسن حوكم دەكرێت، وە هەر لەبەر ئەمە كۆڵەكەی دین بە قورئان و شمشێر ڕاگیر دەبێت، وە خەڵكی بە ئەهلی كیتاب و ئەهلی ئاسن بەڕێوە دەچن، وەك لە سەلەفەوە وتراوە : دوو پۆل خەڵك ئەگەر چاك بوون تەواوی خەڵكیش چاك دەبن، ئەوانیش بریتین لە: كاربەدەستان و زانایان)).
هەروەها ئیبن عەباس لە پێغەمیەری خوداوە (صلی الله علیە وسلم) دەگێڕێتەوە فەرموویەتی: (( صنفان من أمتی إذا صلحا صلح الناس ، وإذا فسدا فسد الناس : السلطان ، والعلما‌ء)). فوائد تمام - ومن أحاديث جناح بن عباد مولى الوليد بن عبد الملك رواية حديث : 1401، و العادلين من الولاة حديث : 33.
واتە دوو پۆل خەڵكی لە ئوممەتەكەم ئەگەر چاك و صالح بوون، ئەوە تەواوی خەڵكیش چاك و صالح دەبن، خۆ ئەگەر خراپ و فاسیدش بوون، ئەوە تەواوی خەڵكی خراپ و فاسید دەبن، ئەوانیش: كاربەدەستان (سوڵتان) و زانایانن )).
لە گەورەترین مافی خوای گەورە كە تەواوی پێغەمبەرانی بۆ نێردراوە، وە هەر لە پێناویدا خوای گەورە تەواوی كتێبەكانی ناردووە، كە خەڵكی هەستن بە جێبەجێ كردن و بەر قەرار كردنی یەكتاپەرستی (تەوحید) لەسەر زەویدا، كە بریتیە لەو پەری ئیخلاص و كاكڵەو ناوەڕۆكی بەندایەتی بۆ خوای گەورە لە تەواوی مەجالەكانی ژیانیاندا، وە تەواوی بانگەوازی پێغەمبەران و تەواوی كتێبە ئاسمانییەكان كە خوای گەورە بە فریشتەكاندا ناردوونی بۆ پێغەمبەران، لە سەرەتاوە تا كۆتایی، لە ئەوەلەوە تا ئاخیر، هەر لەسەر ئەم مافە گەورە و عەڤیمه دامەزراوە و نێر دراوە، وە ناوەڕۆكەكەشی بریتیە لەمانە:
* یا ئەوەتا بانگەوازو دەعوەیەكە بۆ جێبەجێ كردن و بەرقەرار كردنی ئەم حەق و مافە گەورەیە و، هەستان پێی یان فەرمان كردن بۆی و ئارامگرتن لەسەری یان هاندان و هەوڵ دان لەسەر جەنگ و جیهاد كردن لە پێناو جێبەجێ كردن و بەرقەرار كردنی و موالات و دوژمنایەتی كردن لە پێناویدا.
* یا هەواڵ دانە بە پاداشتی ئەوانەی كە هەستاون بە جێبەجێ كردن و بەرقەرار یان كردووە، و هەستاون بە سەرخستنی و جەنگ و جیهاد كردن بۆی لە پێناویدا، وە ئەوەی خوای گەورەش لە بەرانبەردا پێی داون لە پاداشتی گەورە و بەهەشتی ئەبەدی .
* یا بانگەواز و دەعوەیە بۆ بەرائەت كردن لە هەموو ئەو شتانەی كە ئەم یەكتاپەرستی یە هەڵدەوەشێننەوە و پێچەوانەین، لە شیرك و تەندید، وە بانگەواز كردن بۆ جەنگ و جیهاد و جیهاد دژی دوژمنانی و هەوڵ دان بۆ ڕوخاندنیان، وە لەناو بردنی بە تەواوی جۆرەكانی لە زەویدا.
* یا هەواڵ دانە بە سەرەنجام و مەصیری ئەوانەی كە دژی ئەم بانگەوازە و بەر قەرار كردنی وەستاونەتەوە و، موحارەبە و بەر بەرەكانێ یان دژی خۆی و بانگ خوازەكانی كردووە، وە ئەوەشی بەسەریان هاتووە لە سەرەنجامیاندا لە خزیی و ڕسوایی و پەشیمانی، وە ئەوەشی خوای گەورە بۆی ئامادەكردوون لە عەزابی سەخت و سزای ئەبەدی.
ئیتر تەواوی نامە ئاسمانییەكان (كتێبەكان)ی خوای گەورە و بانگەوازی پێغەمبەرەكانی هەمووی لە سەرەتاوە تا كۆتا، لە ئەوەلەوە بۆ ئاخیر هەمووی هەر پێك دێت لە باسی ئەم ماف و حەقە گەورە، ئەویش بریتیە لە یەكتاپەرستی (تەوحید) و بانگەوازی پێغەمبەران بۆی ...
وە ئەم بانگەوازە ئامانج گەورە و مەبەستی سەرەكی یە، كە تەواوی دروست كراوەكان لە پێناویدا دروست كراون و بەدی هاتوون و، پێغەمبەرانی بۆ رەوانە كراوە و كتێبەكانی بۆ دابەزیوە...
پاشان خوای گەورە دەفەرموێت: [ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إنَ الله قَوِيٌ عَزيز ] واتە: پاشان ئێمە ئاسنمان نارد، كە هێزو ترسێكی زۆری تێدایە بۆ كاتی جەنگ و جیهاد و جێبەجێ كردنی فەرمان و حوكمی خوای گەورە لە سەر زەویدا، وە سودی چاكیشی تێدایە بۆ كارو باری ڕۆژانەی خەڵكی، هەتا خوای گەورە بیبینێ كێ ئاینەكەی سەر دەخات بە شەڕ و كوشتارو جەنگ و جیهاد كە بەم ئاسنە توند و ترسێنەرە دەكرێت، بەراستی هەر خوا، خوایەكی بەهێزو دەسەڵاتدارە، ویستی لەهەر كەس بێت لە شوێن كەوتوانی تەوحید و جیهاد سەری دەخات )).
هەر كەس دژی ئەم حەقە بوەستێتەوە، وە هەڵنەستێت بە دادگەرایی پێی، وە رەتی بكاتەوە بەڕوی پێغەمبەران و بانگ خوازانیدا، ئەوە بە شمشێر (سەیف) حوكم دەكرێت بەسەریدا و لە ملی دەدرێت .
وە ئەمەیە واتای وتەكەی پێغەمبەری خوا (صلی الله علیە وسلم) كە دەفەرموێت: (( بُعِثتُ بالسَيفِ بَينَ يَدَي الساعَة حَتى يُعبَدَ الله تَعالى وَحدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَ جُعِلَ رِزقي تَحتَ ظِلِ رُمحِي وَجُعِلَ الذُلَ والصَغارَ على مَن خالَفَ أمري، وَمَن تَشَبَهَ بِقَومٍ فَهوَ مِنهُم )). صحيح: رواه احمد في المسند برقم (4944) و (4589) عن عبدالله بن عمر بن الخطاب القرشي، و رواه الطبراني في (مسند الشاميين) برقم (1211) ، و رواه البيهقي في (شعب الايمان) برقم (1198) ، و رواه (ابن شيبة) برقم في (المصنف) برقم (19006) و (19042) و (32361)، و رواه الطحاوي في (المشكاة الاثار) برقم (198) ، و رواه أيضا الامام (ابن المبارك) و (خطيب البغدادي) في كتاب (الجهاد) و (الفقيه والمتفقيه) عن طاوس بن كيسان اليماني، وأيضا عن انس بن مالك بن نضر بن ضمضم البخاري، برقم (758)، و (104)، و صححه الالبانى رحمه الله في (صحيح الجامع الصغير للسيوطي) برقم (2831) و (مشكاة الفقر) برقم (24) و (صحيح الجامع الصغير) برقم (2828) وقال الالبانى وهذا حديث صحيح و رجاله كلهم ثقات، و صححه شيخ المحدثين احمد شاكر المصري في تخريجه لكتاب مسند امام أحمد بن حنبل رحمهم الله تعالى أجمعين ....
واتە: من نێردراوم بە پێغەمبەری خوا، كە هەتا دوا ڕۆژ بە شمشێر (سەیف) جەنگ و جیهاد و كوشتار بكەم، هەتا خوای گەورە بە تەنها بپەرسترێت و شەریكی بۆ بڕیار نەدرێت، واتە هەتا بە تەواوەتی تەوحید و یەكتا پەرستی لەسەر ڕووی زەوی بەرقەرار دەبێت و حوكم هەر بۆ خوای گەورە دەبێت، وە ڕزق و ڕۆزیشم بۆ كراوەتە ژێر سێبەری نێزە (رمح)ەكەمەوە، واتە (فەیئو غەنیمەت)، وە هەركەسیش پێچەوانەم بكات لەم كارەدا و لەم ڕێگای من لابدات، تەنها ڕیسوای و زەلیلی بۆ دەمێنێتەوە، وە هەركەس خۆی بچوێنێت بە هەر گەل و هۆزێكی دیكەوە، ئەویش لەوانە، واتە لەمن نییە )).
(( فَمَن عَدِلَ عن الكتاب قُوِمَ بالحديد، ولهذا كان قِوام الدين بالمصحف والسيف). مجموعة الفتاوى لشيخ الاسلام ابن تيمية رحمه الله (ج28/ 264) كتاب الجهاد .
واتە: واتە هەركەس ئەگەر لە كیتاب لایداو سەرپێچی كرد، ئەوە بە ئاسن حوكم دەكرێت، وە هەر لەبەر ئەمە كۆڵەكەی دین بە قورئان و شمشێر ڕاگیر دەبێت)).
پێویستە لەسەر بانگ خوازانی راستگۆ و دڵسۆز، لە هەموو كات و زەمانێكدا ئەم حەقە بكەنە میحوەری دەعوە و بانگەوازیان، وە مەنتیقی وتارو بیرو بۆچونیان، وە كێشی پێوانەیان، وە لە پێناویدا بێن و بڕۆن، توشی نارەحەتی و گرتن و ئازار ببن، وە هەر لەژێر لیواو رایەیدا بجەنگن بكوژن و بكوژرێن.
وە پێویستە لەسەریان هەوڵ بدەن كە پیادەی بكەن لەبەر ڕوناكی كیتابو سوننەتدا، بە بەڵگە و بورهان، وە هەركەس دژی و ڕوو بەڕوی وەستایەوە و قبوڵی نەبوو، جا هەر كەسێكە (كائنا من كان) ئەوە بە ئاگر و ئاسن حوكم دەدرێت .
خۆ ئەگەر ڕۆژێك لە ڕۆژان (وەك حاڵی ئێستامان) هێز و ئاسنی دوژمنان زاڵ بوو بەسەر بانگ خوازاندا، وە دەستی بەرگری یان نەبوو، بۆیان نییە بیسڕنەوە و ئیلغای بكەنەوە لە حسابات و بانگەوازیان و ئیهمال و پشت گوێی بخەن، بەڵكو واجبە لەگەڵ كتێبدا بەدەوریدا بێن و بچن، بەردەوام هەوڵ بدەن بە راستی بۆ ئیعداد و ئامادەكاری لە پێناو پیادە كردنی بە ئاسن و ئاگر .
هەموو ئەوانەی راستی و حەقیقەتی ئەم دینە بە چاكی دەزانن – هەتا دوژمنەكانیشی- زۆر بە باشی دەزانن كە ئەم دینە دینی یەكتاپەرستی (تەوحید) و جیهادە، بانگەواز و شەرو كوشتارە (القتال)، قورئان و شمشێرە، وە زۆر بە باشی دەزانن – مادەم ئەوان بەردەوامی یان لەسەری و هەستان بە دادگەری یان پێ قبوڵ نییە- ئەویش (ئەم دینە) ئەوانی قبوڵ نییە و ڕەفزیان دەكات، وە باتڵ و كوفریان لە بن دەكێشێ ئەگەر زەمانە درێژە بكێشێت یان نا، وە ئەوان زۆر بە باشی دەزانن كە محمد (صلی الله علیە وسلم) نێردراوە بۆ (ذەبح) سەربڕین یان و سەر بڕینی هاو شێوەیان و سەریان لە گەردنیان جیا بكاتەوە، وە بەمەش ڕووبە ڕووی نزیك ترین كەسانی گەل و عەشیرەتەكەی بوویەوە، كاتێك ئەوان قبوڵ كردنی ئەم حەقەیان بە دادگەری رەت كردەوە و قبوڵ یان نەكرد، وە ئەم ئامانج و مەبەستەی پێ راگەیاندن چەند ساڵێك پێش ئەوەی توانای هەبێت بە ئەنجامدانی، واتە بە سەربڕینی ئەو كەسانەی كە لە گەل و عەشیرەتەكەیدا دژی بانگەوازی یەكتاپەرستی و ئیسلام دەوەستانەوە، وەك بە صەحیحی ئیمامی (ئەحمەد) لە (موسنەد)ەكەیدا هێناوییەتی عبدالله ی كوری عەمرو دەگێڕێتەوە جارێكیان پێغەمبەری خوا لە (مەككە) بەلای قورەیشی یەكاندا تێپەڕی و، پێی فەرموون: (( أتسمعون یا معشر قریش أما والذی نفس محمد بیده، لقد جئتكم بالذبح )).
ئەوە گوێتان لێمە ئەی كۆمەڵی قورەیش، سوێندم بەوەی گیانی موحەمەدی بەدەستە، من هاتووم بۆ سەر بڕین تان، و سەرتان لە لاشەتان جیا بكەمەوە )). صحیح: ئیمامی ئەحمەد لە (موسنەد)ەكەیدا بە صەحیحی ریوایەتی كردووە بە ژمارەی (6854) ، هەروەها ئیبن حەبان لە (سونەن) و (التاریخ) دا بە ژمارەی (6671) هێناوییەتی، هەروەها ئیمامی (بەیهەقی) لە (دلائل النبوە) دا هێناوییەتی، هەروەها شَخ ئەلبانی لە (صحیح السیرە النبوی) دا پلەی صەحیحی پێداوە و دەفەرموێت فەرموودەیەكی صەحیحە بە ژمارەی (149) ، وە فەرموودەكە دوورو درێژە دەتوانیت بگەڕێیتەوە بۆ موسنەدی ئیمام ئەحمەد بە تەحقیقی شێح (احمد شاكری) ی فەرموودەناس رەحمەتی خوای لێ بێت .
پاشان پێغەمبەری خوا (صلی الله علیە وسلم) هەستا بەم كارە (سەربڕینی موشریكان و لادەران) پاش ئەوەی خوای گەورە عیزەتی دا بە ئیسلام و شوێن كەوتوانی بە ئاگر و ئاسن .
وە ئێمەش بە ئیزنی خوای گەورە لەسەر ڕیگەی ئەو دەمێنینەوە و، لەسەر مەنهەجی دەرۆین و، وە لەسەر سوننەتی دەوەستین و بەردەوام دەبین، وە هەر لەسەر ڕێگاو ڕێبازی ئەو دەجەنگین و شەر و كوشتار دەكەین، [ كَأَيِّنْ مِنْ نَبِيّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِين ] آل عمران 146) واتە: ئەی محمد پێغەمبەرانێكی زۆر لە پێش تۆدا، جەنگ و جیهاد یان كرد، وە لەگەڵیاندا كۆمەڵێك زاناو لەخوا ترس و پیاوچاك هەبوون و شەرو كوشتاریان دەكرد دژی كوفارو بێ باوەران، وە هیچ كاتێك توشی شكست و بێ دەسەڵاتی نەدەبوون، لەوە لە ڕێگای جەنگ و جیهاد و كوشتاردا لە پێناوی خوای گەورە بەسەریاندەهات لە كوژران و بریندار بوونی براكانیان، وە هەرگیز توشی بێ توانایی نەدەبوون لە جەنگ و كوشتار دژی دوژمنان و بێ باوەران، وە هەرگیز توشی زەلیلی و خزوع و ملكەچی و چەك دەنان و شكان و دارمانی بیر وباوەرو مەعنەویات نەدەبوون بۆ دوژمنەكانیان، وە خوای گەورە ئەو كەسانەی خۆش دەوێت كە ئارام دەگرن لەسەر قیتال و شەر و كوشتاری بێ باوەران و، هیچ كات چەك دانانێن و شەو و ڕۆژ بەیانی وئێوارە تەنها لەبیری ئەوەدان چۆن دینی خوای گەورە سەر بخەن، چۆن كیتاب و سوننەت حوكم بكات و، حاكمیەت بۆ خوای گەورە بێت ))( ئایەتەكە لەسەر جەنگی ئوحود دابەزی، كاتێك خوای گەورە دڵنەوایی پێفەمبەری (صلی الله علیە وسلم) دەدایەوە لەسەر ئەوەی بەسەریان هات.)
شێخی ئیسلام ئیبن تەیمیە رەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرموێت:
(( كون النبي صلى الله عليه وسلم قاتل معه أو قُتل معه ربيون كثير لا يستلزم أن يكون النبي معهم في الغزاة، بل كل من اتبع النبي و قاتل على دينه، فقد قاتل معه، وهذا الذي فهمه الصحابة، فإن أعظم قتالهم كان بعد وفاته صلى الله علية وسلم، حتى فتحوا بلاد شاما و مصرا و عراقا و يمنا و عجما و روما و مغربا و مشرقا، وحينئذ ظهر كثرة من قُتل معه، فإن الذين قاتلوا وأصيبوا وهم على دين الأنبياء كثيرون، و يكون في هذه الآية عبرة لكل المؤمنين إلى يوم القيامة، فإنهم كلهم يقاتلون مع النبي صلى الله عليه وسلم وعلى دينه، وإن كان مات. وهم داخلون قوله: [محَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ] الآية، وفي قوله: [وَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا مَعَكُمْ فَأُولَئِكَ مِنْكُمْ] الآية، فليس من شرط من يكون مع المطاع أن يكون مشاهدا للمطاع ناظرا إليه )). أنتهى كلامه رحمه الله ./ مجموع الفتاوى لشيخ الاسلام ابن تيمية رحمه الله (ج28) كتاب الجهاد .
واتای وتەكانی شێخی ئیسلام بەم جۆرەیە:
(( زۆر لەوانەی لەگەڵ پێغەمبەری خوا (صلی الله علیە وسلم) جەنگ و جیهادیان كردووە یان كوژراون، مەرج نییە پێغەمبەری خوا لەگەڵ یان بوبێت لە هەموو شەر و جەنگە كاندا، یان مەرج نییە ئەو هاوەڵ و لەخوا ترسانە هەموو كات لەگەڵ پێغەمبەری خوا چوو بێتن بۆ جەنگ وجیهاد، بەڵكو هەموو ئەوانەی شوێن پێغەمبەری خوا دەكەون و لەسەر ئاینەكەی شەرو كوشتار دەكەن، ئەوە لەگەڵ پێغەمبەر خۆی بوون، وە هەربەم جۆرە هاوەڵەكان تێگەیشتوون، واتە هەر ئەمەیە فەهمو تێگەیشتنی هاوەڵەكان، چونكە گەورەترین و عەڤیم ترین شەرو كوشتاریان پاش وەفاتی پێغەمبەری خوا بووە (صلی الله علیە وسلم) هەتا بەو جۆرەی پاش وەفاتی پێغەمبەر توانیان خاكی شام و میصر و عێراق و یەمەن و عەجەم و رۆم و مەغریب و مەشریق رزگار بكەن و فەتحی بكەن، وە هەر لەو كاتەدا زۆربەی ئەو كوژراوانە دەركەوت كە لەگەڵی بوون، چونكە زۆرن ئەوانەی كە لەسەر ئاینی پێغەمبەران بوون و جەنگان و بریندار بوون، وە ئەم ئایەتە عیبرەت و وانەیەكی زۆر گەورەی تێدایە بۆ هەموو باوەر داران هەتا ڕۆژی دوایی، چونكە ئەوان هەموویان پێكەوە لەگەڵ پێغەمبەری خوا جەنگ و جیهاد و شەر و كوشتار دەكەن لەسەر ئاینەكەی هەتا ڕۆژی دوایی، واتە وەك ئەوە وایە لەگەڵ خۆی بن، خۆ ئەگەر پێغەمبەری خوداش مردووە، بەڵام ئەوان هەر دەچنە ناو وتەكەی خوای گەورە كە دەفەرموێت: (( محمد پێغەمبەری خودا و ئەوانەشی كە لەگەڵیدان )) تا كۆتایی، وە هەروەها لەو شوێنەشدا كە دەفەرموێت: (( وە ئەوانەی دواتر یان درەنگ تر ئیمانیان هێنا و لە پاشدا كۆچ یان كردوو جیهاد یان كرد هەر لەگەڵ تانن و لە ئێوەن )). تا كۆتایی، وە مەرج نییە ئەو كەسەی گوێڕایەڵە لەگەڵ ئەو كەسە بێت كە گوێڕایەڵی بۆ دەكات و سەیری بكات و چاوی لێی بێت )).
وە ئێمە زۆر صەریح و ئاشكراین ، لە مەبەست و ئامانجەكانمان بەرانبەر دوژمنەكانمان، وە فێریان دەكەین ئەگەر ئێمە ئەمڕۆ بێ دەسەڵات و عاجزین، مانای ئەوە نییە كە ئێمە ئەم بیر و باوەرەمان لە حساباتی خۆماندا سڕیوەتەوە، نەخێر ..، بەهیچ جۆرێك كاری وامان پێ حەڵاڵ نییە، وە ناشتوانین بەهیچ جۆرێك، لەبەر ئەوە ئێمە بە ڕۆژ و شەو داوا لە خوای گەورە دەكەین و لێی دەپاڕێینەوە كە دەست مان بگات بە گەردن یان و گەردنی تەواوی دوژمنانی ئەم دینە، وە هەموو جوڵە و هەناسە و هەستان و دانیشتن و گیانمان دەكەینە ئیعداد و ئامادەكاری بۆ ئەم كارە .
وە ئەوان ئەمە زۆر باش دەزانن، هەتا زۆر لە خۆمان باشتر، وە هەروەها زۆر باش لادان و روخانی هەموو ئەو كەسانە كە بانگ خوازی دۆراندن و داوەشینن و زۆر ئەحمەقانە هەوڵ دەدەن بۆ جیاكردنەوە و وەلانانی قورئان لە ئاسن دەزانن .
شێخی ئیسلام ئیبن تەیمیە دەفەرموێت:
(( ودين الإسلام: أن يكون السيف تابعا للكتاب، فإذا أظهر العلم بالكتاب والسنة وكان السيف تابعا لذلك كان أمر الإسلام قائما)) واتە: وە ئایینی ئیسلام، بەو جۆرە دەبێت كە شمشێر لەگەڵ كیتابدا (قورئان) بێت، ئەگەر عیلم دەركەوت بە قورئان و سوننەت وە شمشێر (سەیف) یش شوێن كەوتەیان بوو، ئەوە عەمود و كۆڵەكەی ئیسلام راگیر دەبێت )).
(( فقوام الدين بكتاب يهدي و سيف ينصر وكفى بربك هاديا ونصيرا )). أنتهى كلامه رحمه الله.
وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه و سلم
دانانی/ شێخی ئیسلام ئیبن تەیمیە
ئامادە كردنی/ شێخ ئەبو محمد المقدسی
وەرگێڕانی/ ئەبو صەفوان
0 التعليقات:
إرسال تعليق