زۆر ساڵ كه رۆژوویه‌كى سوننه‌ت كه پاداشتى زۆرى هه‌یه ده‌كه‌وێته رۆژى شه‌ممه‌وه ئه‌و كێشه‌یه سه‌ر هه‌ڵده‌داته‌وه كه ئایا دروسته به‌رۆژوو بین تیایدا یان نا؟؟!! وه چى بكرێت تا ئه‌و خێره گه‌وره‌یه‌مان له كیس نه‌چێت و زانایان له‌و باره‌یه‌وه چییان فه‌رمووه؟ جا بۆ روونكردنه‌وه‌ى ئه‌و مه‌سه‌له‌یه به تایبه‌تى كه ئه‌مساڵ ویستى خواى گه‌وره وایه رۆژووى عه‌ره‌فه كه‌وتۆته شه‌ممه‌وه‌و هه‌مووشمان ده‌زانین رۆژووى عه‌ره‌فه گوناهى دوو ساڵى پێش و پاش ده‌سڕێته‌وه.. چى بكه‌ین؟ چونكه زۆر جار ئه‌وانه‌شى به رۆژوو ده‌بن تیایدا به گومان و دوو دڵیه‌وه ده‌یگرن, پێم باش بوو رِاى زانایان له‌و باره‌یه‌وه نقڵ بكه‌م تا چاو ڕۆشن بین له‌و مه‌سه‌له‌یه‌دا: هه‌رچه‌ند هه‌ندێك له زانایان ئه‌م فه‌رموده‌یه به ضه‌عیف و شاذو پێچه‌وانه‌ى زۆر فه‌رموده‌ى صه‌حیحى تر ده‌زانن له‌وانه: ابن باز لة مجموع فتاوى ابن باز(30)جزءا - (15 / 413)(سؤال مقدم من س . أ . غ . وقد أجاب عنه سماحته برقم 1179 \ اش وتاريخ 9 \ 2 \ 1415 هـ .)
وه هه‌ندێكى تر به مه‌نسوخى ده‌زانن:
أبو داود له السنن دا ده‌فه‌رموێت : (قال مالك: هذا كذب الحدیث). مالك فه‌رمویه‌تى: ئه‌مه فه‌رموده‌یه‌ى ڕاست نىیه.
وه ابو داود ـ رحمه الله ـ فه‌رمویه‌تى: (هو منسوخ). واته: نه‌سخ بۆته‌وه
وه إمام احمد ـ رحمه الله ـ فه‌رمویه‌تى: (كان یحیى بن سعید یتقیه وابى ان یحدثنی به). واته: یه‌حیاى كوڕى سه‌عید خۆى لىَ ده‌پاراست و باسى نه‌ده‌كرد.
أبو بكرالأثرم فه‌رمویه‌تى: (وحجة أبي عبدالله في الرخصة في صوم يوم السبت أن الأحاديث كلها مخالفة لحديث عبدالله بن بشر (يشير إلى حديث النهي عن صومه) منها حديث أم سلمة ـ رضي الله عنها ـ حين سئلت أي الأيام كان النبي صلى الله عليه وسلم أكثر صياماً لها؟ فقالت: «السبت والأحد» اهـ.
واته: به‌هانه‌ى ئه‌بى عبدالله له به رۆژوو بونى رۆژى شه‌ممان ئه‌وه‌یه كه سه‌رجه‌م فه‌رموده‌كانى تر پێچه‌وانه‌ى فه‌رموده‌كه‌ى عبدالله ى كورى بوسرن (ئاماژه ده‌كات بۆ فه‌رموده‌كه‌ى نه‌هى تیایه له به رۆژوو بونى شه‌ممان) له‌وانه: فه‌رموده‌كه‌ى أم سه‌له‌مه ره‌زاى خواى لىَ بێت, كاتىَ پرسیارى لىَ كرا كه چ رۆژێك پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم زۆر به رۆژوو ده‌بوو تیایدا؟ فه‌رموى: شه‌ممه‌و یه‌ك شه‌ممه.
أبو داود ده‌فه‌رموێت: (وأكثر أهل العلم على عدم الكراهة) واته: زۆربه‌ى ئه‌هلى عیلم له‌سه‌ر ئه‌وه‌ن كه به رۆژوو بوونى شه‌ممه مه‌كروه نىیه. /بڕوانه (اقتضاء الصراط المستقيم ص263) لشيخ الإسلام ابن تيمية ـ رحمه الله ـ. وة مجموع فتاوى ورسائل ابن عثيمين - (20 / 33)
ابن قدامه رحمه الله له "المغنی " (3/52) ده‌فه‌رموێت: " هاوه‌لاَنمان ووتویانه: مه‌كروهه به ته‌نها رۆژى شه‌ممان به رۆژوو بیت.....مه‌كروهه‌كه ئه‌وه‌یه كه به ته‌نها بیگریت, خۆ ئه‌گه‌ر رۆژى ترى له‌گه‌ڵ بگیرێت, مه‌كروه نىیه, له‌به‌ر فه‌رمووده‌كه‌ى أبی هورةیره و جویریه. وه ئه‌گه‌ر ئه‌و رۆژه موافیقى ئه‌و رۆژانه بوو كه كه‌سه‌كه عاده‌تى وایه به رۆژوو ده‌بێت تیایاندا دروسته‌و مه‌كروه نىیه ".
مه‌به‌ستیشى به فه‌رموده‌كه‌ى أبی هورةیره ئه‌مه‌یه:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ : سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ : ( لا يَصُومَنَّ أَحَدُكُمْ يَوْمَ الْجُمُعَةِ إِلا يَوْمًا قَبْلَهُ أَوْ بَعْدَه ). رواه البخاري (1985) ومسلم (1144)
واته: كه‌س له ئێوه به ته‌نها رۆژى جومعه به‌رۆژوو نه‌بێت, مه‌گه‌ر له پێشىیه‌وه یان له دوایه‌وه رۆژێكى ترى له‌گه‌ڵدا بگرێت.
وه فه‌رموده‌كه‌ى جویریه ئه‌مه‌یه :
عَنْ جُوَيْرِيَةَ بِنْتِ الْحَارِثِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَخَلَ عَلَيْهَا يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَهِيَ صَائِمَةٌ ، فَقَالَ : ( أَصُمْتِ أَمْسِ ؟ قَالَتْ : لا . قَالَ : تُرِيدِينَ أَنْ تَصُومِي غَدًا ؟ قَالَتْ : لا . قَالَ : فَأَفْطِرِي ) . رواه البخاري (1986).
واته: پێغه‌مبه‌رى خوا رۆژى جومعه چووه ماڵى جوه‌یرىیه‌ى كچى حارث و بینى به‌رۆژووه. فه‌رموى: ئایا دوێنىَ به‌رۆژوو بویت؟ فه‌رموى: نه‌خێر, فه‌رموى: به ته‌ماى به‌یانى به‌رۆژوو بیت؟ فه‌رموى: نه‌خێر. فه‌رموى: ده‌ى سا بیشكێنه.
وه چه‌سپاویشه له صةحیحةیندا كه: أن النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قال : ( أَحَبُّ الصِّيَامِ إِلَى اللَّهِ صِيَامُ دَاوُدَ كان َيَصُومُ يَوْمًا وَيُفْطِرُ يَوْمًا).
واته: خۆشه‌ویستترین رۆژوو به لاى خواى گه‌وره‌وه رۆژووى داود پێغه‌مبه‌ره(علیه السلام) كه رۆژێك به رۆژوو ده‌بوو وه رۆژێك نه‌یده‌گرت.
ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ى لىَ وه‌رده‌گیرێت كه مه‌به‌ست به‌وه‌یه رۆژى شه‌ممان به ته‌نها و به بىَ هیچ پاساوێكى شه‌رعى تر دروست نىیه به رۆژوو بیت تیایدا, خۆ ئه‌گه‌ر شه‌ممان بكه‌وێته ئه‌و رۆژانه‌ى عاده‌تى وایه به رۆژوو ده‌بێت تیایدا وه‌ك رۆژى عه‌ره‌فه یان عاشوراء ئه‌وه دروسته با به‌ته‌نهاش بێت و رۆژى ترى له‌گه‌ڵ نه‌گرێت.
ابن حه‌جه‌ر له الفتح دا باسى ئه‌وه‌ى كردووه كه ئه‌م نه‌هىیه له گرتنى رۆژى جومعه رۆژووى كه‌سێك ناگرێته‌وه كه عاده‌تى وایه رۆژێكى دیارى كراو ده‌گرێت و ده‌كه‌وێته جومعه‌وه وه‌ك رۆژى عه‌ره‌فه. هه‌روه‌ها رۆژى شه‌ممه‌ش .
شیخ ابن عثیمین رحمه الله ده‌فه‌رموێت:
" وليعلم أن صيام يوم السبت له أحوال :
الحال الأولى : أن يكون في فرضٍ كرمضان أداء ، أو قضاءٍ ، وكصيام الكفارة ، وبدل هدي التمتع ، ونحو ذلك ، فهذا لا بأس به ما لم يخصه بذلك معتقدا أن له مزية .
الحال الثانية : أن يصوم قبله يوم الجمعة فلا بأس به ؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال لإحدى أمهات المؤمنين وقد صامت يوم الجمعة : ( أصمت أمس ؟ ) قالت : لا ، قال : ( أتصومين غدا ؟ ) قالت : لا ، قال : ( فأفطري ) . فقوله : ( أتصومين غدا ؟ ) يدل على جواز صومه مع الجمعة .
الحال الثالثة : أن يصادف صيام أيام مشروعة كأيام البيض ويوم عرفة ، ويوم عاشوراء ، وستة أيام من شوال لمن صام رمضان ، وتسع ذي الحجة فلا بأس ، لأنه لم يصمه لأنه يوم السبت ، بل لأنه من الأيام التي يشرع صومها .
الحال الرابعة : أن يصادف عادة كعادة من يصوم يوما ويفطر يوما فيصادف يوم صومه يوم السبت فلا بأس به ، كما قال النبي صلى الله عليه وسلم لما نهى عن تقدم رمضان بصوم يوم أو يومين : ( إلا رجلاً كان يصوم صوماً فليصمه ) ، وهذا مثله .
الحال الخامسة : أن يخصه بصوم تطوع فيفرده بالصوم ، فهذا محل النهي إن صح الحديث في النهي عنه " انتهى من "مجموع فتاوى ورسائل الشيخ ابن عثيمين" (20/57).
واته: با بزانرێن كه رۆژووى رۆژى شه‌ممه چه‌ند حاڵه‌تێكى هه‌یه:
حاڵه‌تى یه‌كه‌م: ئه‌وه‌یه له فه‌رزدا بیگریت, وه‌ك به رۆژوو بوونى ره‌مه‌زان به گرتنى یان به قه‌زا, وه قه‌زاى كه‌فاره‌ت, یان له برى ئه‌نجامنه‌دانى سه‌ربڕینى حه‌یوان له حه‌جى ته‌مه‌توع, وه له‌و جۆرانه, كه ئه‌مه دروسته ئه‌گه‌ر تایبه‌تى نه‌كات و پێى وانه‌بێت تایبه‌تىیه‌كى هه‌یه.
حاڵه‌تى دووه‌م: ئه‌گه‌ر له پێشىیه‌وه رۆژى جومعه به‌رۆژوو بێت ئه‌مه‌ش دروسته, چونكه پێغه‌مبه‌رى خوا(صلى الله علیه وسلم) به یه‌كێك له دایكانى ئیماندارانى فه‌رموو كاتىَ بینى رۆژى جومعه به‌رۆژووه: ئایا دوێنىَ به رۆژوو بویت؟ فه‌رموى: نا, فه‌رموى: ئایا به ته‌مایت به‌یانى به‌رۆژوو بیت؟ فه‌رموى: نا, فه‌رموى: ده سا بیشكێنه. جا ووته‌ى: (ئایا به ته‌مایت به‌یانى به رۆژوو بیت؟) به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى دروسته له‌گه‌ڵ رۆژى جومعه بیگریت و به‌رۆژوو بیت تیایدا.
حاڵه‌تى سىَیه‌م: ئه‌وه‌یه كه رۆژى شه‌مه یه‌كانگیر بێت له‌گه‌ڵ ئه‌و رۆژانه‌دا كه دروسته به رۆژوو بیت تیایدا وه‌ك رۆژانى (ایام البیض) و عه‌ره‌فه‌و رۆژى عاشوراو شه‌ش رۆژى سه‌ره‌تاى شه‌وال بۆ كه‌سێك ره‌مه‌زانى گرتبێت, وه نۆمینه‌ى حاجیانى سه‌ره‌تاى ذی الحجه, ئه‌وا ئه‌و كاته دروسته, چونكه به نێتى ئه‌وه به رۆژوو نه‌بووه كه شه‌ممه‌یه. به‌ڵكو له‌به‌ر ئه‌وه‌ى له‌و رۆژانه‌یه كه دروسته به‌رۆژوو بیت تیایدا.
حاڵه‌تى چواره‌م: ئه‌وه‌یه كه یه‌كانگیر بێت له‌گه‌ڵ به رۆژوو بونى عاده‌تێكىدا, وه‌ك ئه‌و كه‌سه‌ى عاده‌تى وایه رۆژ نا رۆژێك به رۆژوو ده‌بێت و ئه‌و كات رۆژێك به‌ر رۆژى شه‌ممان ده‌كه‌وێت. ئه‌مه‌ش دروسته‌و هیچى تیا نىیه. هه‌روه‌ك پێغه‌مبه‌رى خوا(صلى الله علیه وسلم) كاتىَ نه‌هى كردووه له به‌ڕۆژوو بونى رۆژێك یان دوو رۆژ پێش ره‌مه‌زان فه‌رمویه‌تى: (مه‌گه‌ر كه‌سێك كه عاده‌تى وایه به رۆژوو ده‌بێت به هۆى تره‌وه ئه‌وا با ئه‌م كه‌سه به رۆژوو بێت). جا ئه‌مه مه‌به‌ستى ئه‌و نه‌هىیه‌یه كه له فه‌رمووده‌كه‌دا هاتووه ئه‌ویش له حاڵێكدا ئه‌گه‌ر ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌ى نه‌هىیه‌كه‌ى تیایه له به‌رۆژوو بونى رۆژى شه‌ممه صه‌حیح بێت.
والله اعلم
والله اعلم .
مامۆستا حەمزە بەرزنجی
مامۆستا حەمزە بەرزنجی
سه‌رچاوه‌كان
1- موقع الإسلام سؤال وجواب فتاوى الشيخ محمد صالح المنجد سؤال رقم 81621
2-شرح منهاج السالكين ى عبدالرحمن السعدي (1 / 234)
3- الفتاوى الثلاثية - (1 / 69)
4- اقتضاء الصراط المستقيم ص263) لشيخ الإسلام ابن تيمية
5- مجموع فتاوى ورسائل الشيخ ابن عثيمين" (20/57)
6- مجموع فتاوى ابن باز(30)جزءا - (15 / 413)
0 التعليقات:
إرسال تعليق